Ο Αντώνης Πάνου είναι μέλος της Paths of Greece και ειδικεύεται στην σήμανση και τον καθαρισμό των μονοπατιών. Είναι μέρος της ομάδας μας εδώ και περίπου 5 χρόνια και έχει ταξιδέψει σε ολόκληρη την Ελλάδα με σκοπό την υλοποίηση δικτύων μονοπατιών, πάντοτε με τις κορυφαίες προδιαγραφές. Ο Αντώνης έλαβε μέρος στο ταξίδι της Paths of Greece στην Κεντρική Ευρώπη!

Πως περιγράφεις τον καθαρισμό των μονοπατιών; Τι ακριβώς εννοούμε όταν λέμε ότι καθαρίζουμε μονοπάτια;

Σήμερα ο κόσμος δεν χρησιμοποιεί τα μονοπάτια για την μετακίνηση του, με αποτέλεσμα να μην ασχολείται κανείς. Έτσι, τα παλιά μονοπάτια ρήμαξαν και χάθηκαν, και μετά από χρόνια έγιναν ένα με την φύση.
Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια αρκετοί άνθρωποι έχουν την ανάγκη να έρθουν σε επαφή με την φύση και τον εκάστοτε τόπο. Για να γίνει αυτό, καλύτερος τρόπος είναι τα μονοπάτια. Το καθάρισμα μονοπατιών είναι αναγκαίο για να συμβεί αυτό.

Όταν καθαρίζουμε μονοπάτια εννοούμε τα εξής: Μεγάλοι θάμνοι με αγκάθια που δεν περνάει τίποτα ή θάμνοι με βάτα και δέντρα, τόσο πυκνά που δεν περνάει κουνούπι. Σάπια πεσμένα δέντρα και πέτρες. Ακόμα και σε περιπτώσεις που συναντάμε χαμηλή πυκνή βλάστηση, η προσπέλαση της προκαλεί πληγές.
Το καθάρισμα από πέτρες και κάποια μικρά τεχνικά έργα όπως σκαλιά είναι μέρος των καθαρισμών. Υπάρχουν και οι εργασίες συντήρησης που είναι κυρίως ο καθαρισμός της εποχιακής βλάστησης.

Είναι κουραστική δουλειά και θέλει υπομονή αλλά το αποτέλεσμα είναι μεγάλης σημασίας. Μόλις ολοκληρωθούν οι καθαρισμοί είναι σαν να έχεις ανοίξει έναν καινούργιο κόσμο.

Ποιές είναι οι διαδρομές που καθαρίζουμε και γιατί;

Αρχικά οι καθαρισμοί γίνονται με σκοπό την δημιουργία ενός νέου δικτύου μονοπατιών. Τα δίκτυα μονοπατιών αποτελούνται από παλιά μονοπάτια, που πρόσφατα μελετήθηκαν και χαρτογραφήθηκαν, τα οποία δεν έχουν περπατηθεί για πολλά χρόνια. Αυτά συνήθως είναι χαμένα μέσα στη βλάστηση. Οπότε, για να γίνουν ξανά προσπελάσιμα, τα καθαρίζουμε από χόρτα, βάτα, πεσμένα δέντρα, θάμνους, αγκάθια, κλαδιά από δέντρα και από γενικότερα πυκνή βλάστηση και πέτρες. Μετά, όπως ανέφερα, γίνονται και καθαρισμοί συντήρησης σε κάποια μονοπάτια ετησίως.

Πότε είναι η καλύτερη περίοδος για να γίνουν οι καθαρισμοί;

Η καλύτερη εποχή για καθαρισμούς είναι η Άνοιξη, μιας και τότε ανθίζει και φυτρώνει η βλάστηση. Για παράδειγμα, στην περίπτωση που οι καθαρισμοί γίνουν τον Φλεβάρη, τότε είναι πολύ πιθανό τον Απρίλιο πολλά σημεία να έχουν γίνει και πάλι “ζούγκλα” από την εποχιακή βλάστηση.

Ποια είναι η καλύτερη μέθοδος καθαρισμού;

Η καλύτερη μέθοδος καθαρισμού είναι η κλασική μέθοδος που ίσχυε πάντοτε, δηλαδή με χειρωνακτική εργασία και πολύ υπομονή. Η μόνη διαφορά σήμερα είναι ότι έχουμε καλύτερα εργαλεία με περισσότερες επιλογές. Ένα παράδειγμα αξιόπιστων εργαλείων είναι αυτό της εταιρείας Fiskars.
Η καλύτερη συνταγή είναι μία δυνατή ομάδα, καλή συνεννόηση, ομαδικότητα, συγχρονισμός, καλά εργαλεία και καλή οργάνωση γενικότερα είναι αυτό που χρειάζεται για να γίνει ο καθαρισμός εύκολος.

Ποιο είναι αυτό που σε κουράζει περισσότερο στον καθαρισμό;

Όπως ανέφερα νωρίτερα, η καλύτερη εποχή για καθαρισμούς είναι η Άνοιξη, λόγω της άνθησης φυτών και της ανάπτυξης της βλάστησης. Δυστυχώς όμως, δεν έχουμε πάντα αυτήν την επιλογή. Με λίγα λόγια, αυτό που κουράζει περισσότερο είναι η ζεστή και ο ήλιος. Δεν περνάνε όλα τα μονοπάτια από δάση με σκίαση. Υπάρχουν πολλά μέρη στην Ελλάδα που είναι βραχώδη, χωρίς ψηλή βλάστηση. Σε τέτοια μέρη προσπαθούμε να αποφεύγουμε την καλοκαιρινή περίοδο. Στην περίπτωση που βρεθούμε εκεί τους θερινούς μήνες, τότε ξεκινάμε όσο το δυνατόν νωρίτερα, ακόμα και πριν το ξημέρωμα.

Θα αναφέρω επίσης και εναν συνδυασμό βλάστησης, που αν τον συναντήσουμε, είναι βέβαιο ότι θα δυσκολέψει κατά πολύ την δουλειά μας. Υπάρχουν κάποιες φορές θάμνοι, μεγάλοι, πυκνοί, με πλούσιο φύλλωμα και πολλά κλαδιά, οι όποιοι κλείνουν το μονοπάτι. Αυτά τα κλαδιά, συχνά συνδέονται σε ένα κεντρικό κορμό. Αν βρεις τον κορμό και τον κόψεις, τότε φεύγει ολόκληρος ο θαμνος, χωρίς μεγάλη προσπάθεια και πολύ χρόνο. Υπάρχουν όμως, παρόμοιοι θάμνοι με την διαφορά ότι τα κλαδιά δεν συνδέονται. Αυτό δυσκολεύει κατά πολύ τον καθαρισμό τους, πόσο μάλλον όταν μέσα στον θάμνο υπάρχουν και μπλεγμένα βάτα.

Τέλος, προσωπικά με κουράζουν τα βραχώδη μέρη, που είναι γεμάτα με πέτρες, χαμηλή βλάστηση, θάμνους, αγκάθια και δέντρο πουθενά. Τέτοιου είδους βλάστηση, σε τέτοια μέρη, τα σύγχρονα εργαλεία δεν μπορούν να βοηθήσουν. Οπότε, ο καθαρισμός γίνεται παραδοσιακά με τσάπες και ξινάρια, δηλαδή με σκάψιμο. Πουθενά σκιά και σκάψιμο όλη μέρα, κουράζομαι και μόνο που το σκέφτομαι. Φυσικά, τα έχουμε κάνει και αυτά. Καθαρίσαμε τα μονοπάτια της Κάσου με τσάπες και εργαλεία χειρός, Ιούλιο μήνα!

Τι είδους εργαλεία χρησιμοποιείς για τον καθαρισμό μονοπατιών;

Αγροτικά εργαλεία. Πολύ βασικά είναι το αλυσοπρίονο και το θαμνοκοπτικό. Από εκεί και πέρα είναι διαφορά εργαλεία χειρός όπως τσάπες, κλαδευτήρια, ξινάρια, πριόνια, ψαλίδια, ματσέτες, τσουγκράνες και τσαποτσέκουρα. Και τέλος ενας καταστροφέας κλαδιών.

Στα μηχανικά εργαλεία υπάρχουν κάποιες εταιρείες που έχουν πολύ καλά προϊόντα και εύκολα αγοράζεις καλά εργαλεία που κάνουν την δουλειά. Στα εργαλεία χειρός όμως υπάρχει θέμα, καθώς υπάρχουν πολλές εταιρίες στο εμπόριο που δεν έχουν ποιοτικά εργαλεία, είναι δηλαδή σε επίπεδο κήπου, για προσωπική χρήση. Τον τελευταίο χρόνο χρησιμοποιούμε εργαλεία από την Φινλανδική εταιρεία Fiskars, τα όποια μέχρι στιγμής έχουν αποδειχθεί πολύ καλά, δοκιμασμένα στις πιο δύσκολες συνθήκες, όπως στην Κάσο.

Τέλος, θέλω να πω ότι στην Ελλάδα υπάρχουν πολλά δύσκολα και άγρια μέρη. Πιστεύω οτι οι μεγάλες εταιρείες αγροτικών εργαλείων πρέπει να δοκιμάζουν τα προϊόντα τους στην ελληνική φύση. Αν τα εργαλεία τους αντέξουν αυτή τη δοκιμασία, τότε θα ξέρουν ότι είναι τα καλύτερα. Γενικά ο εχθρός των εργαλείων είναι η πέτρα, και η Ελλάδα είναι γεμάτη στην πέτρα.

Aν κάποιος θέλει να καθαρίσει ένα μονοπάτι στον τόπο του, από πού θα του πρότεινες να ξεκινήσει;

Αν κάποιος θέλει να καθαρίσει ένα μονοπάτι στον τόπο του, δεν υπάρχει εύκολη λύση. Πρέπει να πάει και να το καθαρίσει με τα εργαλεία του και τα χέρια του. Πρώτα ξεκινάς με τα δύσκολα εμπόδια, όπως πεσμένα δέντρα, χοντρά κλαδιά, μεγάλους θάμνους, αγκάθια και μεγάλες πέτρες. Έπειτα, αν χρειάζεται, περνάς με το χορτοκοπτικό και τσουγκράνα, και καθαρίζεις. 

Σε άλλες περιπτώσεις ενδέχεται να κάνεις όλη τη δουλειά μονό με το χορτοκοπτικό. Ανάλογα πάντα με την βλάστηση του κάθε τόπου. 

Αν το μονοπάτι έχει υψομετρική διάφορα κάλο είναι να ξεκινάς από τα ψηλά προς τα χαμηλά. Ανάλογα το τοπίο και την βλάστηση παίρνεις τα ανάλογα εργαλεία. 

Αναλόγως το είδος των εργασιών και το μέρος, υπάρχει η πιθανότητα να χρειάζεται και άδεια από δασαρχείο. Γι αυτό, καλό θα ήταν πριν ξεκινήσει κανείς εργασίες, να έχει συνεννοηθεί με τις αρμόδιες υπηρεσίες.

Παρακάτω, ένα μικρό βίντεο με την διαδικασία δημιουργίας του πεζοπορικού δικτύου της Κάσου:

 

Όπως αναφέρθηκε και στις τελευταίες αναρτήσεις, η σήμανση που χρησιμοποιούμε στα πεζοπορικά δίκτυα δικής μας επιμέλειας, μπορεί να χωριστεί στις παρακάτω κατηγορίες.

Σήμανση κατεύθυνσης με χρώμα

Η σήμανση κατεύθυνσης με χρώμα γίνεται με την εφαρμογή χρώματος σε κατάλληλες επιφάνειες εντός της διαδρομής και ακολουθεί συγκεκριμένη τυπολογία. Σκοπός είναι να καθοδηγεί με σαφήνεια τον πεζοπόρο, και να του δημιουργεί ένα αίσθημα ασφάλειας κατά τη διάρκεια της πεζοπορίας του.

Πινακίδες κατεύθυνσης μονοπατιών

Οι πινακίδες κατεύθυνσης των μονοπατιών τοποθετούνται σε κύριες διασταυρώσεις και περιέχουν πληροφορίες για τον προορισμό, τον χρόνο και την απόσταση. 

Πινακίδες εισαγωγής μονοπατιών

Η σήμανση μονοπατιών με πινακίδες εισαγωγής είναι πολύ σημαντική για όλα τα μονοπάτια. Ορίζει με ξεκάθαρο τρόπο τα σημεία εκκίνησης της διαδρομής. Οι πινακίδες αυτές περιέχουν τον τίτλο της διαδρομής, τον χάρτη της, τα χαρακτηριστικά της, και άλλες χρήσιμες πληροφορίες. 

Κεντρικές πινακίδες μονοπατιών

Η σήμανση μονοπατιών με κεντρικές πινακίδες αποτελείται από μεγάλου μεγέθους χάρτες, που απεικονίζουν το σύνολο της περιοχής και των πεζοπορικών διαδρομών. Αναφέρουν όλες τις χρήσιμες πληροφορίες των διαδρομών και τις περιγραφές τους, ώστε να μπορεί κανείς να διαλέξει την διαδρομή που του ταιριάζει. Τοποθετούνται στα κεντρικότερα σημεία της περιοχής.

 

Οι κεντρικές πινακίδες μονοπατιών έχουν μεγάλο μέγεθος και λειτουργούν ως σύνοψη, παρουσίαση και προώθηση του δικτύου πεζοπορίας και ποδηλασίας μιας περιοχής.

Τοποθετούνται σε κεντρικά σημεία, όπου περνά ο περισσότερος κόσμος, και έχουν σκοπό να καταστήσουν την εμπειρία της πεζοπορίας πιο προσιτή για τους επισκέπτες.

Περιεχόμενα κεντρικών πινακίδων

Η κύρια θεματική των κεντρικών πινακίδων μονοπατιών είναι ένας συνολικός χάρτης της περιοχής, που παρουσιάζει με εύκολο και κατανοητό τρόπο την τοπογραφία, τους οικισμούς, τους δρόμους και, φυσικά, τις πεζοπορικές και ποδηλατικές διαδρομές που έχουν οριστεί. Οι χάρτες που χρησιμοποιούμε πλέον, έχουν αναπτυχθεί από την εξειδικευμένη χαρτογραφική εταιρεία Staridas Geography

Στις κεντρικές πινακίδες παρέχονται βασικές πληροφορίες για κάθε διαδρομή, όπως:

  • χρόνος ολοκλήρωσης,
  • μήκος,
  • υψομετρικές διαφορές,
  • βαθμός δυσκολίας και,
  • τίτλος.

Επιπλέον, στην κεντρική πινακίδα μπορούν να φαίνονται κατευθύνσεις για τις διαδρομές που περνούν από το συγκεκριμένο σημείο.

Στο κάτω μέρος της πινακίδας αναφέρονται οι εταίροι, οι συντελεστές και οι υποστηρικτές του προγράμματος. Ακόμα, παρέχονται σημαντικά τηλέφωνα επικοινωνίας, η διεύθυνσης της ιστοσελίδας του πεζοπορικού δικτύου και ένας QR κωδικός για την εύκολη λήψη των αρχείων διαδρομών στα κινητά τηλέφωνα των χρηστών.

Οι πεζοπόροι μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις κεντρικές πινακίδες για να σχεδιάσουν τις διακοπές τους και να εξερευνήσουν την περιοχή με το περπάτημα, ενώ οι μη πεζοπόροι μπορούν να ενημερωθούν για τα νέα μονοπάτια που βρίσκονται κοντά τους.

Ποιότητα προϊόντος

Με γνώμονα την ανθεκτικότητα και την αισθητική, χρησιμοποιούμε πινακίδες από ανθεκτικό υλικό stratimage, που εγγυάται αναλλοίωτη ποιότητα για δεκαετία. Εναλλακτικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί φύλλο αλουμινίου πάχους 1 χιλιοστού, το οποίο βιδώνεται σε ξύλινη πλάτη από κόντρα-πλακέ θαλάσσης. Οι πινακίδες στηρίζονται συνήθως σε πασσάλους από ανακυκλωμένο πλαστικό.

Αποφεύγουμε στέγαστρα και βαριές κατασκευές διότι δεν προσφέρουν καμία επιπλέον προστασία και έχουν μεγάλο όγκο που προκαλεί οπτική όχληση.

Στην Paths of Greece συνεργαζόμαστε αποκλειστικά με την Staridas Geography και τον διεθνώς αναγνωρισμένο χαρτογράφο Σπύρο Σταρίδα. Πιστεύουμε ότι οι χάρτες του είναι άρτιοι τόσο από αισθητικής όσο και από λειτουργικής άποψης.

Τοποθέτηση κεντρικών πινακίδων

Οι κεντρικές πινακίδες μονοπατιών τοποθετούνται συνήθως πάνω σε πασσάλους ανακυκλωμένου πλαστικού ή απευθείας σε κάποια επιφάνεια, όπως ένας τοίχος. 

Συχνά, χρησιμοποιείται ξύλο κόντρα πλακέ, πάνω στο οποίο τοποθετείται η πινακίδα αλουμινίου, και αυτό με τη σειρά του βιδώνεται στους πασσάλους. Αυτό εφαρμόζεται σε πολλές περιπτώσεις που υπάρχει ανάγκη μεγαλύτερης σταθερότητας.

Αν ενδιαφέρεστε για την ανάπτυξη και τη σηματοδότηση μονοπατιών στην περιοχή σας, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας για να συζητήσουμε τις καλύτερες λύσεις. Θα είμαστε πρόθυμοι να σας βοηθήσουμε στον σχεδιασμό και την υλοποίηση των μονοπατιών και της αντίστοιχης σήμανσης με πινακίδες. Ας προάγουμε μαζί την εξερεύνηση της φύσης και την απόλαυση του πεζοπορικού δικτύου στην περιοχή σας.

Δείτε περισσότερα παραδείγματα των έργων μας

 

Η σήμανση με πινακίδες εισαγωγής είναι απαραίτητη για όλα τα μονοπάτια. Αυτές οι πινακίδες χρησιμοποιούνται στα σημεία εισόδου ή αφετηρίας της κάθε διαδρομής, σε τοποθεσίες όπως πλατείες οικισμών. Μπορούν να βελτιώσουν την εμπειρία των πεζοπόρων καθώς και να προσελκύσουν νέους ενδιαφερόμενους.

Περιεχόμενα πινακίδων εισαγωγής

Οι πινακίδες εισαγωγής μονοπατιών πρέπει να παρέχουν όλες τις χρήσιμες πληροφορίες για τη διαδρομή, όπως:

  • μήκος,
  • χρόνος,
  • βαθμός τεχνικής δυσκολίας,
  • ένταση της προσπάθειας,
  • αίσθηση ρίσκου,
  • ανώτατο/κατώτατο υψόμετρο,
  • συνολική ανάβαση/κατάβαση και άλλα.

Αυτό επιτρέπει στους πεζοπόρους να κατανοήσουν πλήρως αν η διαδρομή ανταποκρίνεται στις ανάγκες τους.

Επιπλέον, οι πινακίδες εισαγωγής μονοπατιών λειτουργούν ως υλικό προώθησης του πεζοπορικού δικτύου. Μέσω αυτών των σημείων, είναι πιθανό να προσελκύσουν ακόμη και ανθρώπους που δεν είχαν σκοπό να πεζοπορήσουν. Παρέχουν πληροφορίες και ενθαρρύνουν τους επισκέπτες να ανακαλύψουν την ομορφιά των μονοπατιών.

Διαρρύθμιση πινακίδων εισαγωγής

Οι πινακίδες εισαγωγής τοποθετούνται σε πασσάλους πινακίδων κατεύθυνσης μονοπατιών και χωρίζονται σε 4 μέρη.

 

  • Το πάνω μέρος περιέχει τον κωδικό και το όνομα της διαδρομής.
  • Στο κεντρικό τμήμα παρουσιάζεται ο χάρτης της διαδρομής, ο οποίος είναι αποτέλεσμα εξειδικευμένης χαρτογραφικής/γραφιστικής επιμέλειας.
  • Στο κάτω μέρος αναγράφονται τα βασικά στοιχεία των διαδρομών, όπως η απόσταση και ο βαθμός δυσκολίας. Επιπλέον, υπάρχουν QR codes που επιτρέπουν στους χρήστες να κατεβάσουν τα αρχεία των διαδρομών στα κινητά τους τηλέφωνα.
  • Στο κατώτερο μέρος αναφέρονται οι εταίροι, οι συντελεστές και οι υποστηρικτές του προγράμματος.

Ποιότητα προϊόντος

Με γνώμονα την ανθεκτικότητα και την αισθητική, χρησιμοποιούμε πινακίδες από ανθεκτικό υλικό stratimage, που εγγυάται αναλλοίωτη ποιότητα για δεκαετία. Εναλλακτικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί αλουμίνιο συμπαγές, πάχους τουλάχιστον 3mm. Οι πινακίδες στηρίζονται συνήθως σε πασσάλους από ανακυκλωμένο πλαστικό.

Στην Paths of Greece συνεργαζόμαστε αποκλειστικά με την Staridas Geography και τον διεθνώς αναγνωρισμένο χαρτογράφο Σπύρο Σταρίδα. Πιστεύουμε ότι οι χάρτες του είναι άρτιοι τόσο από αισθητικής όσο και από λειτουργικής άποψης.

Τοποθέτηση πινακίδων εισαγωγής

Οι πινακίδες εισαγωγής μονοπατιών τοποθετούνται πάνω σε πασσάλους ή σε πινακίδες κατεύθυνσης μονοπατιών. Σταθεροποιούνται πάνω τους βιδώνοντές τες με παξιμάδια, στο πίσω μέρος του πασσάλου. Η διαδικασία αυτή γίνεται με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην επηρεάζεται η καλή θέαση της πινακίδας κατεύθυνσης.

Αν ενδιαφέρεστε για την ανάπτυξη και τη σηματοδότηση μονοπατιών στην περιοχή σας, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας για να συζητήσουμε τις καλύτερες λύσεις. Θα είμαστε πρόθυμοι να σας βοηθήσουμε στον σχεδιασμό και την υλοποίηση των μονοπατιών και της αντίστοιχης σήμανσης με πινακίδες. Ας προάγουμε μαζί την εξερεύνηση της φύσης και την απόλαυση του πεζοπορικού δικτύου στην περιοχή σας.

Δείτε περισσότερα παραδείγματα των έργων μας

 

Η νέα ιστοσελίδα του πεζοπορικού δικτύου του Δήμου Πόρου!

Από τα τέλη του περασμένου χρόνου ξεκίνησε η υλοποίηση των πεζοπορικών διαδρομών του Πόρου. Ένα έργο που μελετήθηκε πίσω στο 2016 έφτασε επιτυχώς στην ολοκλήρωση του.

Καθαρισμός, βελτιώσεις βατότητας, σηματοδότηση, δημιουργία χαρτών και ιστοσελίδας υλοποιήθηκαν από της Paths of Greece, τους συνεργάτες της και τον Δήμο Πόρου.

Τα εγκαίνια του πεζοπορικού δικτύου πραγματοποιήθηκαν την Δευτέρα 15 Μαίου και ακολούθησε πεζοπορία που περιλάμβανε μέρος της διαδρομής 2.

Φυσικά, τίποτα δεν τελειώνει, καθώς η συνεργασία μας με τον δήμο Πόρου θα παραμείνει στενή, για λόγους συντήρησης, επέκτασης και διαρκούς προώθησης.

Βρείτε περισσότερες πληροφορίες στο www.porostrails.gr

 

Το 2022 η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση Μονοπάτια της Ελλάδας παρέμεινε πολύ ενεργή.

Βγαίνοντας από την εποχή του Covid-19, προτεραιότητα ήταν η διεύρυνση και προσαύξηση της ομάδας μας.
Έτσι, πλέον η Κοιν.Σ.Επ. απασχολεί πλήρως 7 εργαζόμενους, ενώ ταυτόχρονα συνεχίζεται η συνεργασία με πληθώρα εξωτερικών συνεργατών.

Οι σημαντικότερες από τις μελέτες που έγιναν, ήταν αυτές στην Βόρεια Κέρκυρα, τον Διόνυσο, το Ξηρόμερο Αιτωλοακαρνανίας, το Νυμφαίο Φλώρινας, την Έδεσσα, την Επίδαυρο και την Άρτα.

Το καλοκαίρι για την Paths of Greece ήταν πολύ έντονο, καθώς αναλάβαμε την υλοποίηση των πεζοπορικών δικτύων των νησιών της Κάσου και της Σκιάθου. Μελέτες που είχαν γίνει το 2018 και το 2020, αντίστοιχα.

Πρόκειται για δύο έργα που πληρώθηκαν με μεγάλη επιτυχία και μας κάνουν πολύ περήφανους, καθώς μπορέσαμε να μεταφράσουμε άρτια την αρχική πληροφορία της επιτόπιας έρευνας σε δύο ολοκληρωμένα δίκτυα, με κορυφαίες προδιαγραφές και πληθώρα συνοδών και βοηθητικών πληροφοριών.

Φυσικά, δεν θα γινόταν τίποτα από αυτά, αν δεν υπήρχε η άψογη συνεργασία και πολύτιμη βοήθεια από τους εκάστοτε δήμους των περιοχών, τους επί πολλών ετών συνεργάτες μας και από τα τοπικά συνεργεία εργασιών, με τα οποία καταφέραμε να φέρουμε εις πέρας τα δύο έργα.

Εντός του έτους ολοκληρώθηκε η υλοποίηση, ακόμα μιας παλαιότερης μελέτης που είχαμε εκπονήσει, αυτής του Δήμου Αποκόρωνα στην Κρήτη. Το δίκτυο πεζοπορικών διαδρομών έχει υλοποιηθεί από τον Δήμο Αποκόρωνα, και τον τελευταίο καιρό βρίσκεται σε λειτουργία πιλοτικής μορφής, καθώς γίνονται ακόμα κάποιες διορθώσεις.  

Σημαντικότερο γεγονός της χρονιάς ήταν με βεβαιότητα το Παγκόσμιο Συνέδριο Πεζοπορίας, το οποίο έλαβε χώρα τον Σεπτέμβρη, στο νησί της Σκιάθου. 

Το 8ο Παγκόσμιο Συνέδριο Πεζοπορίας, που διοργανώθηκε από το World Trails Network (WTN) στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία! Στη Σκιάθο χτύπησε η καρδιά της παγκόσμιας πεζοπορίας!   

Ο Δήμος της Σκιάθου είχε να προσφέρει και να προβάλει το νεοσύστατο δίκτυο πεζοπορίας του, που απαρτίζεται από 14 διαδρομές, υλοποιημένες από τον δήμο της Σκιάθου, σε συνεργασία με την Paths of Greece.

 

Αφού είδαμε τα τεχνικά χαρακτηριστικά της σήμανσης κατεύθυνσης, πάμε να δούμε τώρα τα υλικά σήμανσης που προτείνουμε.

Στην αρχή, στην Paths of Greece χρησιμοποιούσαμε αλουμινένια ταμπελάκια τα οποία χρωματίζονταν με την τεχνική της μεταξοτυπίας. Είχαν διαστάσεις 6,5 x 13cm και πάχος 2 χιλιοστά. Τα τοποθετούσαμε με ανοξείδωτες βίδες σε βράχους και δέντρα. Στην πορεία συνειδητοποιήσαμε πως η πρακτική αυτή δεν ήταν η βέλτιστη για τους εξής λόγους:

  • Τα ταμπελάκια έχουν σταθερό μέγεθος, και αυτό δεν επιτρέπει την καλή εφαρμογή τους σε όλες τις επιφάνειες
  • Το βίδωμα σε βράχους είναι μια παρέμβαση μόνιμη στο φυσικό τοπίο
  • Η μεταξοτυπία δεν έχει πολύ μεγάλη αντοχή στον χρόνο, ιδίως εάν τα χρώματα είναι ανοικτά.

 

Για τους ανωτέρω λόγους, και επειδή αναζητήσαμε πολλές πληροφορίες από καλές πρακτικές στο εξωτερικό, καταλήξαμε πως η χρήση χρώματος για τη σήμανση κατεύθυνσης είναι ο πιο ευέλικτος τρόπος.

Η σήμανση με χρώμα:

  • Εφαρμόζεται σε όλες τις επιφάνειες
  • Μπορεί να προσαρμοστεί σε οποιοδήποτε μέγεθος
  • Δεν είναι μόνιμη παρέμβαση καθώς μετά από καιρό θα ξεθωριάσει και θα φύγει
  • Μπαίνει εύκολα όσο συχνά χρειάζεται ένα μονοπάτι (ειδικά όταν απαιτείται πυκνή σήμανση)

 

Το υλικό που χρησιμοποιούμε είναι χρώμα αυτοκινήτου Α ποιότητας, γυαλιστερό. Πρόκειται για ένα χρώμα 3 συστατικών (με σκληρυντή και διαλύτη) το οποίο καθώς είναι παχύρευστο και πυκνό, αρκούν δύο “χέρια” κατά την τοποθέτηση. Το χρώμα αυτό είναι εμφανές είτε τοποθετηθεί σε βράχο, είτε σε ξύλο είτε σε μέταλλο είτε σε οποιοδήποτε άλλο υλικό. Ο τρόπος τοποθέτησης είναι με τη χρήση πινέλου, και μικρών βάζων (30ml) στα οποία αναμιγνύουμε το χρώμα με τα άλλα δύο συστατικά. Τα μικρά βάζα τα χρησιμοποιούμε γιατί αλλιώς το χρώμα στεγνώνει γρήγορα και πάει χαμένο… Το χρώμα αυτοκινήτου είναι υδρόφοβο, οπότε εάν τοποθετηθεί σε στεγνή επιφάνεια και αμέσως μετά βρέξει, δεν παρουσιάζει κανένα πρόβλημα. Αντιθέτως, δεν μπορεί να τοποθετηθεί σωστά σε βρεγμένες επιφάνειες.

 

Σε κάποιες περιπτώσεις, ιδίως εάν θέλουμε να δώσουμε έμφαση στη σήμανση, χρησιμοποιούμε ακόμη μεταλλικά ταμπελάκια, τα οποία έχουν τα εξής χαρακτηριστικά:

  • Είναι διαστάσεων 6,5 x 13cm
  • Είναι από αλουμίνιο με επικολλημένο βινύλιο 12-ετίας
  • Τοποθετούνται σε βράχους ή δέντρα με τη χρήση κόλλας σιλικόνης, πολύ μεγάλης αντοχής και ελαστικότητας

Τα παραπάνω προέρχονται από την εμπειρία της Paths of Greece στη σήμανση χιλιάδων χιλιομέτρων μονοπατιών, και από πολλά διεθνή ταξίδια που έχουμε πραγματοποιήσει σε πολλές γωνιές του πλανήτη μας ψάχνοντας τις καλύτερες πρακτικές. Εδώ να αναφέρουμε πως σήμανση με χρώμα (μπογιά) χρησιμοποιούν σε όλα τα μεγάλα δίκτυα της Ευρώπης όπως στη Γαλλία, στην Ελβετία, στην Γερμανία, στην Ισπανία κτλ…

 

Τί σημαίνει Σωστή Σήμανση μονοπατιών;
Η απάντηση είναι μία: “Αυτή την οποία ο πεζοπόρος κατανοεί εύκολα και ακολουθεί χωρίς αμφιβολία”.
 
Σε αυτό και σε επόμενα άρθρα θα προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε το θέμα της σήμανσης με παραδείγματα και εικόνες.
 
Εδώ, θα δούμε το πρώτο επίπεδο σήμανσης, την απλή σήμανση κατεύθυνσης, η οποία γίνεται με χρώμα ή μικρά ταμπελάκια και η μόνη πληροφορία της είναι η διεύθυνση της πορείας.

Τοποθέτηση σημάτων που δεν φαίνονται από αντίθετες κατευθύνσεις

 

 

Η σήμανση κατεύθυνσης έχει ως σκοπό να καθοδηγεί με σαφήνεια τον πεζοπόρο, και να του δημιουργεί ένα αίσθημα ασφάλειας κατά τη διάρκεια της πεζοπορίας του.

 
Ανεξάρτητα από το είδος των υλικών που θα χρησιμοποιηθούν, ο τρόπος τοποθέτησης των σημάτων ακολουθεί κάποιους βασικούς κανόνες:
 
  1. Συχνότητα
    Πρέπει να τοποθετείται όσο συχνά χρειάζεται (για παράδειγμα σε μέρη όπου το μονοπάτι δεν είναι εμφανές πρέπει από το ένα σήμα να βλέπεις τουλάχιστον το επόμενο πολύ άνετα, ενώ σε μέρη όπου το μονοπάτι είναι εμφανές, και χωρίς διασταυρώσεις, το ένα σήμα μπορεί να απέχει από το άλλο το πολύ έως 250 μέτρα.
  2. Ορατότητα
    Πρέπει να τοποθετείται με τέτοιο τρόπο ώστε το σήμα της μίας κατεύθυνσης να μην είναι ορατό από όσους περπατάνε στην αντίθετη κατεύθυνση (όπου είναι εφικτό)
  3. Ύψος
    Η τοποθέτηση πρέπει να γίνεται στο ύψος των ματιών (όπου είναι εφικτό)
  4. Αντίθεση
    Τα σήμα να αποτελείται από δύο χρώματα, ένα ανοικτόχρωμο κι ένα σκουρόχρωμο, ώστε να υπάρχει πάντα αντίθεση ανεξάρτητα από το σημείο τοποθέτησης
  5. Σχήμα
    Το σχέδιο του βέλους (εάν υφίσταται) να είναι απλό και κατανοητό
  6. Σεβασμός
    Η εφαρμογή, ειδικά εάν πρόκειται για χρώμα, πρέπει να γίνεται με πολλή προσοχή και με σεβασμό στο περιβάλλον και στον πολιτισμό της περιοχής.

*Σημειώνουμε πως εξυπακούεται πως η σήμανση σε ένα μονοπάτι γίνεται αμφίδρομα, πάνω από όλα για λόγους ασφαλείας.

Από το ένα σήμα φαίνεται το επόμενο

Καλή πρακτική αποτελεί επίσης σε ένα δίκτυο πεζοπορικών διαδρομών, η σήμανση κατεύθυνσης να έχει μία μόνο επιλογή χρωμάτων (πχ. άσπρο – κόκκινο, άσπρο – μπλε ή άλλο), ώστε να μπορεί να την αναγνωρίζει ο πεζοπόρος σε όποιο μονοπάτι κι αν βρεθεί.
Προσεχτική εφαρμογή χρώματος
Η Paths of Greece έχει μεγάλη εμπειρία στη σήμανση κατεύθυνσης και χρησιμοποιεί ένα συγκεκριμένο σύστημα για τη σήμανση κατεύθυνσης το οποίο έχει ως εξής:

Οι δύο γραμμούλες σχεδιάζονται παράλληλα με το μονοπάτι ώστε να δίνουν την πληροφορία της κατεύθυνσης. Το λευκό χρώμα μπαίνει πάντα από την πλευρά του μονοπατιού.

Τα βέλη υποδεικνύουν αλλαγή κατεύθυνσης και είναι ορατά μόνο από τη μία κατεύθυνση πεζοπορίας.

Η καμπύλη, που τοποθετείται μόνο στο έδαφος, ακολουθεί την καμπύλωση του μονοπατιού και υποδεικνύει αλλαγή κατεύθυνσης. Είναι ορατή και από τις δύο κατευθύνσεις πεζοπορίας. Χρησιμοποιείται μόνο όταν δεν υπάρχει δυνατότητα τοποθέτησης βέλους.

Το “Χ” υποδεικνύει λανθασμένη πορεία κι είναι πολύ σημαντικό για τους αφηρημένους πεζοπόρους!

Μείνετε συντονισμένοι για να διαβάσετε το επόμενο άρθρο μας για τα υλικά σήμανσης κατεύθυνσης!

 

Τα Μονοπάτια Κυθήρων ‘Kythera Trails’, απέκτησαν πινακίδες εισαγωγής,  οι οποίες παρέχουν την απαραίτητη πληροφόρηση στους επισκέπτες, για να ξεκινήσουν την περιήγησή τους. 

24 πινακίδες κοσμούν 16 οικισμούς και σημεία έναρξης, παρουσιάζοντας τις 14 διαδρομές του δικτύου. Έτσι, ολοκληρώνεται η σηματοδότηση τριών επιπέδων του δικτύου μονοπατιών. 

Οι πινακίδες περιέχουν την ‘ταυτότητα’ της κάθε διαδρομής, με πλήθος πληροφοριών, αλλά με λιτό, μίνιμαλ σχεδιασμό και μικρό μέγεθος, έτσι ώστε να ‘δένουν’ με το χώρο, χωρίς οπτική όχληση.

 

Οι πινακίδες χωρίζονται σε 4 μέρη. Στο πάνω μέρος βρίσκεται ο τίτλος και ο κωδικός της διαδρομής, με το σήμα ‘Green Flag Trails’, στις τρεις πιστοποιημένες διαδρομές του δικτύου. Στο κεντρικό τμήμα παρουσιάζεται ο χάρτης της διαδρομής, ο οποίος είναι προϊόν εξειδικευμένης χαρτογραφικής επιμέλειας. Ιδιαίτερο βάρος δόθηκε στις ονομασίες των σημείων ενδιαφέροντος, ακόμα και των λιγότερο γνωστών, όπως οι νερόμυλοι του Καραβά. Πιο κάτω, αναγράφονται τα βασικά στοιχεία των διαδρομών, όπως απόσταση και βαθμός δυσκολίας,  τα οποία είναι πλήρως εναρμονισμένα με τα πρότυπα της πιστοποίησης Green Flag Trails. Με τα QR codes οι χρήστες μπορούν να κατεβάσουν  τα αρχεία των διαδρομών στο κινητό τους. Τέλος, στο κάτω μέρος, αναφέρονται οι εταίροι, οι συντελεστές και οι υποστηρικτές του προγράμματος, όπως και το σήμα του ΕΟΤ. 

Η δράση χρηματοδοτήθηκε από το Μεσογειακό Ινστιτούτο για τη Φύση και τον Άνθρωπο (MedINA) και το Δήμο Κυθήρων, σε συνεργασία με το Κυθηραϊκό Ίδρυμα Πολιτισμού και Ανάπτυξης (Κ.Ι.Π.Α.).  Η ανάπτυξη και τοποθέτηση των πινακίδων έγινε από την Κοιν.ΣΠ. ‘Paths of Greece – Μονοπάτια της Ελλάδας’.  Τους χάρτες επιμελήθηκε η εταιρεία Staridas Geography, ενώ ο γραφιστικός σχεδιασμός έγινε από την Instinct Design. 

Σάμος – Το Μονοπάτι των Αμπελώνων

Η Σάμος μόλις απέκτησε μια εκπληκτική θεματική διαδρομή, το Μονοπάτι των Αμπελώνων, αφιερωμένη στην οινοπαραγωγή του μοσχάτου. Στην περιοχή των Βουρλιωτών, στις πλαγιές του Καρβούνη, αναδείξαμε και σηματοδοτήσαμε μια διαδρομή 10 περίπου χιλιομέτρων η οποία παρουσιάζει όλα τα σημεία ενδιαφέροντος της περιοχής, με κεντρικό άξονα την παραγωγή του διάσημου μοσχάτου Σάμου. Για περισσότερες πληροφορίες πατήστε εδώ.